Το υπερπέραν αρχαίων Αιγυπτίων

                                   Από την αρχαιότητα, η περιοχή γύρω από τον ποταμό Νείλο θεωρείτο τόπος ιερός και οι Αιγύπτιοι ο ευσεβέστερος λαός του κόσμου. Οι κατασκευαστές των πυραμίδων ταύτιζαν τη μεταθανάτια ζωή με δυο φυσικά φαινόμενα: αφενός με την καθημερινή πορεία του Ήλιου προς τη δύση και την επανεμφάνισή του το επόμενο πρωί, και αφετέρου με τον κύκλο ζωής των φυτών. Τα φυτά πεθαίνουν, αφού ολοκληρώσουν τον κύκλο τος βλάστησής τους και αναγεννιούνται την επόμενη άνοιξη. Για τους Αιγύπτιους, λοιπόν, ο θάνατος δεν αποτελούσε παρά το κατώφλι μιας άλλης ζωής, μια μεταβατική κατάσταση, η οποία έπρεπε να κατακτηθεί με περίπλοκο και δεξιοτεχνικό τρόπο. Η διατήρηση και συντήρηση του νεκρού γινόταν με μεγάλη επιμέλεια, καθώς το πεπρωμένο κάθε ανθρώπου παρέμενε στενά συνδεδεμένο με το σώμα του ακόμη και μετά ταν θάνατό του.                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Η ανάσταση των νεκρών                                                            Όπως για τον Θεό των νεκρών Όσιρη - ο οποίος δολοφονήθηκε από τον αδερφό του Σεθ και επανήλθε στη ζωή από την αδελφή και σύζυγό του Ίσιδα, έτσι ώστε να μπορέσουν να φέρουν στον κόσμο έναν γιο - έτσι και για τους νεκρούς υπήρχε η ελπίδα της ανάστασης. Ήδη από τις αρχές του Αρχαίου Βασιλείου, κατά το 3000 π.Χ., η ταφή ενός Φαραώ σήμαινε την ταυτόχρονη ενθρόνισή του στο υπερπέραν, οπότε το σώμα του βαλσαμωνόταν στα πλαίσια ενός αυστηρά οργανωμένου τελετουργικού.                                                                                                                                Σε μεταγενέστερες εποχές, αποσπούσαν από τον νεκρό την καρδιά, τον εγκέφαλο και τα σπλάχνα, και τα φύλασσαν σε πήλινα δοχεία. Στη συνέχεια τοποθετούσαν τη μούμια σε ξύλινη ή λίθινη σαρκοφάγο, πάνω στην οποία ζωγράφιζαν μάτια και μια πύλη, πιστεύοντας ότι έτσι δίνουν την ευκαιρία στον νεκρό να βγαίνει και να αντικρίζει τον ήλιο.                                      Θυμίαμα και προσευχές                                                              

 Μέσα στους τάφους των Βασιλέων (αλλά και των υψηλών αξιωματούχων και των ιερέων) τοποθετούσαν τρόφιμα, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν τη ζωή των νεκρών στο υπερπέραν. Σε τύμβους της προϊστορικής και πρωτοϊστορικής εποχής βρέθηκαν αποθήκες τροφίμων. Στους λατρευτικούς χώρους έκαιγαν θυμίαμα στη μνήμη του νεκρού, καθήκον με το οποίο ήταν επιφορτισμένος ο μεγαλύτερος γιος ή ένας ιερέας του ναού. Συχνά υπήρχε και ένα άγαλμα του νεκρού, για τον οποίο πίστευαν ότι μέσα από τις σχισμές που βρίσκονταν στο ύψος των ματιών μπορούσε να ακούσει τις προσευχές και να εισπνεύσει το θυμίαμα. Στο άγαλμα αυτό μπορούσε να εγκατασταθεί το «Κα» του νεκρού και να παραλαμβάνει τα δώρα.                                                                                                                                  Οι έννοιες της ψυχής                                                                          

Το «Κα» ήταν για τους αρχαίους Αιγυπτίους μια φυσική και ψυχική ζωτική δύναμη, ένα στοιχειώδες χαρακτηριστικό μιας οντότητας, κοινό σε ανθρώπους και θεούς. Το ίδιο ισχύει και για την έννοια του «Μπα», της αθάνατης, άυλης υπόστασης του ανθρώπου, που εννοιολογικά προσεγγίζει τη δική μας ψυχή. Το «Μπα», με σώμα πτηνού και κεφάλι ανθρώπου, συμβολίζει την επιθυμία του νεκρού να κινείται ελεύθερα μεταξύ ουρανού και γης. Η τρίτη σημαντική για τους Αιγυπτίους έννοια της ψυχής ήταν το «Αχ», το πνεύμα που κατοικεί σε κάθε νεκρό, η δύναμη του οποίου είναι τόσο ισχυρή που προκαλεί φόβο ακόμα και στους ζωντανούς.                                                                                                                                                                                                                                                                                Η ζυγαριά του Όσιρη                                                                  Μετά τον θάνατό του, ο νεκρός παρουσιαζόταν σε ένα δικαστήριο με ανώτατο κριτή τον Όσιρη, όπου όφειλε να λογοδοτήσει για τη ζωή του. Η τιμιότητα του νεκρού κρινόταν σε μια θεϊκή ζυγαριά. Στη δεξιά πλάστιγγα βρισκόταν η καρδιά του και στην αριστερή ένα σύμβολο, συνήθως το φτερό της Μάατ, θεάς της αλήθειας. Όταν η πλάστιγγα έγερνε υπέρ της αλήθειας, ο νεκρός γινόταν δεκτός στον τόπο των ευλογημένων, ο οποίος παρουσιαζόταν ως φωτεινή συνέχεια του επίγειου κόσμου. Εάν όμως η ζυγαριά έγερνε υπέρ της καρδιάς και αυτή αποδεικνυόταν ανάξια, ο νεκρός παραδιδόταν σε έναν φριχτό δαίμονα με κεφάλι κροκοδείλου, ο οποίος τον έπαιρνε μαζί του στον Κάτω Κόσμο, όπου τότε και στο εξής θα έπρεπε να ανεχθεί την απελπιστική του ύπαρξη περιφερόμενος σε ανήλιαγα σπήλαια.
Ο τόπος των ευλογημένων   Στη διάρκεια της μακράς ιστορίας των αιγυπτιακών βασιλείων δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στις αντιλήψεις των ανθρώπων σχετικά με το υπερπέραν. Εκτός από την πίστη ότι ο νεκρός εξακολουθεί να ζει στον τάφο του, συνυπήρχε η θεώρηση ότι το υπερπέραν φιλοξενούσε τους τόπους των ευλογημένων, που βρίσκονται πάνω ή κάτω από τη Γη. Το βασίλειο των ενάρετων νεκρών βρισκόταν στη δύση, εκεί που ήλιος βασιλεύει κάθε ημέρα. Η θεά Νουτ, μητέρα του θεού των νεκρών Όσιρη, προσωποποιούσε αυτό το ουράνιο υπερπέραν. Πίστευαν ότι η Νουτ ξαναγεννιόταν κάθε μέρα και κάθε νύχτα μέσα από τον ήλιο και τα αστέρια, και ότι ο εναγκαλισμός της θα έφερνε κάποια μέρα την αναγέννηση των νεκρών. Το σκοτεινό βασίλειο των αμαρτωλών νεκρών, οι οποίοι επιζητούν απεγνωσμένα τη λύτρωση, ήταν το Ντουάτ, ανήλιαγο σπήλαιο στον κάτω κόσμο. Κάθε νύχτα ο Θεός του Ηλίου περνούσε με τη βάρκα του μέσα από το σπήλαιο, και οι κάτοικοί του ήταν υποχρεωμένοι να του προσφέρουν θυσίες, έτσι ώστε κάποια μέρα να αναγεννηθούν.                                                                          http://to-emblima.blogspot.gr/