Translate

Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2014

Διαδόσεις και αφηγήσεις θρύλων και προφητιών στο παρελθόν

                                                                                                                    Υπάρχει μια παράδοση προφητικών ιστοριών σχετικά με το τέλος του κόσμου, το οποίο λέγεται ότι θα συνοδεύεται από έναν φρικτό πόλεμο, και η καταστροφή θα εκτείνεται από την Αγγλία έως τη Βεστφαλία, μέχρι τα σύνορα της Βαυαρίας και της Βοημίας. Η προφητική αυτή παράδοση χαρακτηρίζεται επίσης ως διάδοση θρύλων, καθώς από διαφορετικές πηγές παίρνουμε παρόμοιες προβλέψεις. Αυτό και μόνο αυξάνει την ισχύ των συγκεκριμένων προβλέψεων; Ή μήπως ανακυκλώνονται οι ίδιοι προφητικοί θρύλοι;
                                                                       Οι σχετικές με ηλιακά θαύματα αναφορές, ως οιωνοί για την πτώση επίγειων εξουσιών, όπως η εμφάνιση των τριών ήλιων στις 20 Απριλίου 1535 στη Στοκχόλμη, ανήκουν στα επαναλαμβανόμενα μοτίβα διηγήσεων, στις επονομαζόμενες διαδόσεις θρύλων (έργο του Ούρμπαν Μάλαρ, 1520-1574).                                                                                                                                                                                                         Προφητείες με κοινά σημεία
Εάν συγκρίνει κάποιος συλλογές από προφητικά λόγια, θα πρέπει μέσα από το πλήθος των σημείων που συμφωνούν να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι οι προφητείες είναι αληθινές. Στην πραγματικότητα όμως, στα αφηγηματικά μοτίβα και
στις παραλλαγές τους καθρεφτίζονται οι περιστάσεις των καιρών, οι οποίες συνεισφέρουν στη δυναμική των διαδόσεων των θρύλων. Είναι λοιπόν αναμενόμενο να υπάρχουν σε διαφορετικές προφητείες πολυάριθμα στοιχεία που συμφωνούν μεταξύ τους.      
                                                                                                                             Από την πρώτη δημοσίευση τους, τη δεκαετία του 1920, οι προφητείες του ‹‹μυλωνά Ματθαίου» επανεκδόθηκαν πολλές φορές και οδήγησαν στη συγγραφή πολλών κειμένων σχετικά με το θέμα αυτό.
                                                                                  Εδώ, ο «μυλωνάς Ματθαίος» απεικονίζεται με
το χέρι γύρω από το μάτι του, υποδηλώνοντας έτσι ότι παρατηρεί το μέλλον, σε ένα
εξώφυλλο βιβλίου της δεκαετίας του 1960 («Οι μάντεις βλέπουν το μέλλον»,                                 εκδόσεις Μόρζακ, Γκρἀνκεναου).                                                                                                                                                                                                          Οι θρύλοι του «μυλωνά Ματθαίου»                                          Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ιστορία του περίφημου «μυλωνά Ματθαίου», του προφήτη του Βαυαρικού Δρυμού, ο οποίος υποτίθεται ότι ήταν ένας μυλωνάς που έζησε στο δεύτερο μισό του 18ου αι. κοντά στο Στράουμπινγκ της Γερμανίας. Ο ιστορικός Ράινχαρντ Χάλερ ήταν ο μοναδικός που ενδιαφέρθηκε να ερευνήσει τα ιστορικά γεγονότα σχετικά με τον «μυλωνά Ματθαίο» και τα αποτελέσματα της έρευνας του ήταν αποκαλυπτικά. Αποδείχθηκε ότι οι δήθεν προφητείες, που είχαν ηλικία 200 ετών, δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά το 1923, όταν τα γεγονότα που ανέφεραν, όπως τα προμηνύματα ενός μεγάλου πολέμου που αναφέρονταν στον Α' Παγκόσμιο, ήταν ήδη γνωστά. Στην πραγματικότητα. επρόκειτο για διάφορα προφητικά αφηγηματικά στοιχεία, που συνέλεξε ένας ιερέας και το απέδωσε σε κάποιον «μυλωνά Ματθαίο», ο οποίος ήταν φανταστικό πρόσωπο. Το θετικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας ήταν ότι με αυτόν τον τρόπο διασώθηκε ένας λαογραφικός θησαυρός θρύλων και προφητειών διαφόρων λαών.
                          Τα τέσσερα κορίτσια, η Μαρία Ντολόρες, η Κοντσίτα, η Γιασίντα και η Μαρία Κρουζ είδαν του Ιούνιο του 1961 οράματα, στα οποία τους παρουσιάστηκε η Παναγία.                                                                      Εμφανίσεις της Παναγίας                                                                             Στις περίφημες "Εμφανίσεις της Παναγία", στη Λα Σαλέτ (1846), στη Φατίμα (1917),στο Σαν Σεμπαστιάν ντε Γκαραμπαντάλ (1961) και στο Μεντχουχόρχε (δεκαετία του 1970), οι προειδοποιήσεις ήταν το κυριο μήνυμα της Παναγίας. Οι φριχτές, εσχατολογικές καταστροφές, τις οποίες αποκαλυπτε στους οραματιστές, δεν θεωρήθηκε πιθανό να πραγματοποιηθούν στο μέλλον. Η Παναγία εμφανίζεται για να προειδοποιήσει τους ανθρώπους ότι, εάν δεν αλλάξουν την ασεβή συμπεριφορά τους, θα ξεσπάσει πάνω τους η θεϊκή οργή.                                                                                                            Το 1917 εμφανίστηκε η Παναγία σε τρία χωριατόπαιδα στη Φατίμα της Πορτογαλίας. Οι «εκλεκτοί» νέοι, οι οποίοι δεν
ζουν πλέον, δέχθηκαν την ευλογία του πάπα Ιωάννη-Παύλου Β' και κοινοποίησαν στον κόσμο τρία μυστικά, στο όνομα
της εμφάνισης της Παρθένου. Το πρώτο είχε σχέση με τους δυο πανκοσμίους πολέμους (‹‹Ο πόλεμος τελειώνει σύντομα, έρχεται όμως ένας νέος, δριμύτερος. . . ››). Το δεύτερο αφορούσε την κατασκευή όπλων, «τα οποία μπορούν μέσα σε
μερικά λεπτά να καταστρέψουν τον μισό πλανήτη» και το τρίτο μυστικό, εκτός του ότι προειδοποιούσε να προσανατολιστούν οι άνθρωποι ξανά στις θρησκευτικές αξίες, γιατί διαφορετικά περιμένουν τον κόσμο τρομακτικές εποχές, υποτίθεται ότι περιελάμβανε και μια αναφορά στην απόπειρα δολοφονίας κατά του πάπα Ιωάννη-Παύλου Β' το 1981 (όπως αναφερόταν: «ακόμα και ο άγιος πατέρας θα πρέπει να υποφέρει πολύ››).                                                                                                

                                                                                                                      'Ενας προφήτης επινοείται
Ο φανταστικός «μυλωνάς Ματθαίος» μετατράπηκε σε αντικείμενο λατρείας του βαυαρικού λαϊκού πολιτισμού. Με τα χρόνια, επινοήθηκε από τους επονομαζόμενους «ερευνητές του μυλωνά Ματθαίου» μια βιογραφία, την οποία προσπαθούσαν να επιβεβαιώσουν μέσα από καταχωρίσεις σε εκκλησιαστικά αρχεία, σε μητρώα και σε διάφορα άλλα αρχεία. Το άτομο που βρέθηκε να ταιριάζει στην περιγραφή ήταν κάποιος Ματίας Λανγκ, γεννηθείς το 1753, ο οποίος ήταν μυλωνάς σε μοναστήρι στο Αποιγκ, στην πραγματικότητα όμως δεν είχε καμία σχέση με κανέναν προφήτη «μυλωνά Ματθαίο». Ο Χάλερ κατόρθωσε να αποδείξει ότι η ύπαρξη ενός προφήτη με το όνομα «μυλωνάς Ματθαίος» ήταν μια ευρέως διαδεδομένη ανεκπλήρωτη επιθυμία.                                                                                               Δυναμικές αφηγήσεις                                                                               Στη λαϊκή παράδοση υπάρχει ένα δυναμικό ρεύμα προφητικών λόγων και μοτίβων, το οποίο συναντάται σε παρόμοιες μορφές σε διαφορετικές περιοχές. Πρόκειται για ιστορίες που διηγούνται άνθρωποι με αφηγηματικές ικανότητες, που εντυπωσιάζουν το ακροατήριο τους σε τέτοιον βαθμό, ώστε τους ανάγει σε πνευματικούς δημιουργούς των προφητειών. Με κάποιον τρόπο κάνουν δικό τους το αντικείμενο της αφήγησης, όπως αυτοί που διηγούνται παραμύθια και ιστορίες, και μένουν στη μνήμη των ανθρώπων ως «προφήτες», ενώ δεν ήταν ποτέ.
                                                                                                         
                                                Η Μητέρα Σίπτον (1488-1561) ήταν μια διάσημη μάντισσα από το Κνάρεσμπρο στην κομητεία του Γιορκσάιρ.                                                                                                             Αυτή η χαλκογραφία του 1804      φιλοτεχνήθηκε με πρότυπο ένα έργο του σερ Γουίλιαμ Οὐσλεί' και απεικονίζει τη μάντισσα με τη συντροφιά ενός προστατευτικού πνεύματος. 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              Τα χαρακτηριστικά των διαδόσεων                                                       Πολλά από τα χαρακτηριστικά που αποδίδονταν στον «μυλωνά Ματθαίο» είχαν ήδη αποδοθεί πολλά χρόνια πριν σε άλλους μάντεις, όπως για παράδειγμα, στους «προφήτες» από τη Ρηνανία Μπέρνχαρτ Ρέμπολντ (1689-1783) και Γιοχάνες Πέτερ Κνοπ (1714-1794) ή στον Βέσελ Ντίτριχ Άιλερτ (1764-1833) από τη Βεστφαλία, τον επονομαζόμενο «γερο-Γιάσπερ», αλλά και στον ιερέα Σουφράντ από το Βεντέ, ο οποίος πέθανε το 1830. Οι προφητείες αυτές περιήλθαν και στη Βρετανική παράδοση, η οποία παρέλαβε και εξέλιξε τις θρυλικές προφητείες του 16ου αι. της Μητέρας Σίπτον.
                                                Στις 19 Σεπτεμβρίου 1846 εμφανίστηκε στις μικρές Μελανί Καλβά και Μαξιμίν Ζιράρ από τη Λα Σαλέτ η Παναγία, την ώρα που έβοσκαν αγελάδες. Και σε αυτή την περίπτωση η Παρθένος έκανε προφητείες, οι οποίες καταγράφηκαν και περιείχαν σκοτεινές και αμφίσημες δηλώσεις με το πεπρωμένο του κόσμου, το οποίο θα οφείλεται στα παραπτώματα των ανθρώπων.                          Η λιθογραφία του 19ου αι. απεικονίζει τον τόπο που εμφανίστηκε η Παναγία και συνοψίζει τη συνάντηση των μικρών κοριτσιών με τη θεϊκή μορφή. Στο κατώτερο τμήμα της φαίνεται ότι στο λόφο που πραγματοποιήθηκε η εμφάνισή της χτίστηκε μια εκκλησία                                                         Η έκφραση των ανθρώπινων φόβων
Αυτός ο θησαυρός θρύλων της προφητικής παράδοσης αντλεί το περιεχόμενό του από τις καλές ή άσχημες συνθήκες της εκάστοτε εποχής, αλλά και από οράματα από τον χώρο της θρησκείας όπως είναι οι εμφανίσεις της Παρθένου Μαρίας. Μέσω αυτών εκδηλώνεται η αγωνία για το τέλος μιας παραδοσιακής μορφής ζωής, η αβεβαιότητα σε μια εποχή ριζικών οικονομικών. πολιτισμικών και θρησκευτικών αλλαγών. Στον «μυλωνα Ματθαιο» αποδίδονται σχεδόν αποκλειστικά εσχατολογικές διατυπώσεις: «όταν ο σιδερένιος σκύλος θα γαβγίσει από τον Δούναβη (...), όταν οι άνθρωποι θα μπορούν να πετάξουν στον αέρα (...), τότε ο κόσμος δεν θα υπάρχει για πολύ ακομα». Η ιστορία του χρησιμοποιείται ως δίδαγμα, το οποίο συναντάται σε πολυάριθμες μαντικές προβλέψεις, όπως για παράδειγμα σε προφητείες ως μέσα έκφρασης των εκάστοτε υπαρξιακών φόβων. Ιδιαίτερα απερίσκεπτα εκλαμβάνονται οι προφητείες και οι προφήτες ως αυτό που παρουσιάζονται ότι είναι, καθώς στην πραγματικότητα πρόκειται για προϊόντα της ανθρώπινης φαντασίας ή για εντελώς φανταστικά ιστορικά πρόσωπα. Οι φόβοι αυτοί, οι οποίοι οδηγούν τους ανθρώπους στην πίστη κάθε είδους προφητείας, είναι σαφώς υπαρκτοί και οι επιδράσεις τους στο συλλογικό ασυνείδητο της εκάστοτε εποχής δεν πρέπει να υποτιμούνται.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου