Ας θυμηθούμε ή και να γνωρίσουμε μια, για πολλούς, μαύρη σελίδα στην ιστορία της Ελλάδας.
Το 1947 ανοίγει το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Μακρονήσου, που αποσκοπεί στην αναμόρφωση αριστερών οπλιτών και βαθμοφόρων. Γρήγορα θα εξελιχθεί σε ένα "Ελληνικό Νταχάου". Η πρώτη μεταφορά αριστερών φαντάρων και άλλων βαθμοφόρων του στρατού στο βραχώδες άνυδρο Μακρονήσι συντελείται τον Απρίλιο του 1947. Οι αποστολές θα πληθύνουν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και θα γίνουν μαζικές κατά το φθινόπωρο και το χειμώνα, οπότε οι ένστολοι κρατούμενοι του νησιού θα ξεπεράσουν τις 10.000. Την εποχή αυτή ολοκληρώνεται και η οργάνωση του στρατοπέδου, κατά τα πρότυπα στρατιωτικής μονάδας, αποτελούμενης από τρία "Ειδικά τάγματα οπλιτών", δηλαδή το πρώτο [ΑΕΤΟ], το δεύτερο [ΒΕΤΟ] και το τρίτο [ΓΕΤΟ].
Το στρατόπεδο της Μακρονήσου. Καρτ-ποσταλ εποχής.
Οι συστηματικές προσπάθειες για την εθνική "αναμόρφωση" των στρατιωτών-κρατουμένων κλιμακώνονται από τις αρχές του 1948. Συνίστανται σε πρωτοφανείς πιέσεις, έτσι ώστε αυτοί να αποκηρύξουν δημοσίως αλλά και εγγράφως την ιδεολογία τους (με την περίφημη δήλωση νομιμοφροσύνης) και στη συνέχεια να αποσταλούν στα πολεμικά μέτωπα για να πολεμήσουν εναντίον του Δημοκρατικού Στρατού. Οι μέθοδοι πειθούς που θα χρησιμοποιηθούν από τους υπευθύνους του στρατοπέδου δεν έχουν προηγούμενο: άγριοι ξυλοδαρμοί, συστηματικά βασανιστήρια, εξαντλητική και χωρίς συγκεκριμένο αντικείμενο εργασία (σπάσιμο βράχων κλπ.), νυχτερινά καψόνια, μαρτύρια πείνας, δίψας και αϋπνίας κλπ. αποτελούν μέρος της καθημερινότητας. Ακόμα εφαρμόζονται αφόρητες ψυχολογικές πιέσεις, απειλές κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας, εικονικές εκτελέσεις κλπ. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, η βία φτάνει σε επίπεδο μαζικών δολοφονιών, όπως το τραγικό εκείνο διήμερο της 29ης Φεβρουαρίου-1ης Μαρτίου 1948, οπότε, με το πρόσχημα της στάσης των κρατουμένων, σκοτώθηκαν εν ψυχρώ δεκάδες κρατούμενοι.
Κρατούμενοι της Μακρονήσου (από αριστερά οι Σαράφης και Γαβριηλίδης).
Κατά την τριετή πλήρη λειτουργία του (1947-50) το στρατόπεδο θα φιλοξενήσει δεκάδες χιλιάδες αριστερούς στρατιώτες αλλά και έναν πολύ μεγάλο αριθμό πολίτικων κρατουμένων, που θα υποστούν ανάλογες μεθόδους για να αποκηρύξουν τις ιδέες τους. Αρκετοί απ΄ αυτούς, μην αντέχοντας τη φρικτή βία, θα ενδώσουν, ενώ άλλοι (οι λιγότεροι) θα παραμείνουν ανυποχώρητοι. Το Μακρονήσι υπήρξε όνειδος του πολιτισμού και χαρακτηρίστηκε συχνά και από πολλούς ως "Ελληνικό Νταχάου". Και είναι λυπηρό το ότι,μέσα στις εμπάθειες της εποχής, εξυμνήθηκε από πολιτικούς ηγέτες εγνωσμένης δημοκρατικής ευαισθησίας και πνευματικής εμβέλειας, όπως από τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο (ο οποίος το χαρακτήρισε πολιτισμικό Παρθενώνα). Το στρατόπεδο διαλύθηκε σταδιακά από το 1958 (με την παραίνεση και του Δ. Παπάγου), διατηρήθηκαν όμως οι στρατιωτικές φυλακές του νησιού, όπου συνέβησαν βιαιότητες εναντίον των αριστερών στρατευμένων και στα αμέσως επόμενα χρόνια. Οι φυλακές αυτές έκλεισαν το 1958.
Οι συστηματικές προσπάθειες για την εθνική "αναμόρφωση" των στρατιωτών-κρατουμένων κλιμακώνονται από τις αρχές του 1948. Συνίστανται σε πρωτοφανείς πιέσεις, έτσι ώστε αυτοί να αποκηρύξουν δημοσίως αλλά και εγγράφως την ιδεολογία τους (με την περίφημη δήλωση νομιμοφροσύνης) και στη συνέχεια να αποσταλούν στα πολεμικά μέτωπα για να πολεμήσουν εναντίον του Δημοκρατικού Στρατού. Οι μέθοδοι πειθούς που θα χρησιμοποιηθούν από τους υπευθύνους του στρατοπέδου δεν έχουν προηγούμενο: άγριοι ξυλοδαρμοί, συστηματικά βασανιστήρια, εξαντλητική και χωρίς συγκεκριμένο αντικείμενο εργασία (σπάσιμο βράχων κλπ.), νυχτερινά καψόνια, μαρτύρια πείνας, δίψας και αϋπνίας κλπ. αποτελούν μέρος της καθημερινότητας. Ακόμα εφαρμόζονται αφόρητες ψυχολογικές πιέσεις, απειλές κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας, εικονικές εκτελέσεις κλπ. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, η βία φτάνει σε επίπεδο μαζικών δολοφονιών, όπως το τραγικό εκείνο διήμερο της 29ης Φεβρουαρίου-1ης Μαρτίου 1948, οπότε, με το πρόσχημα της στάσης των κρατουμένων, σκοτώθηκαν εν ψυχρώ δεκάδες κρατούμενοι.
Κατά την τριετή πλήρη λειτουργία του (1947-50) το στρατόπεδο θα φιλοξενήσει δεκάδες χιλιάδες αριστερούς στρατιώτες αλλά και έναν πολύ μεγάλο αριθμό πολίτικων κρατουμένων, που θα υποστούν ανάλογες μεθόδους για να αποκηρύξουν τις ιδέες τους. Αρκετοί απ΄ αυτούς, μην αντέχοντας τη φρικτή βία, θα ενδώσουν, ενώ άλλοι (οι λιγότεροι) θα παραμείνουν ανυποχώρητοι. Το Μακρονήσι υπήρξε όνειδος του πολιτισμού και χαρακτηρίστηκε συχνά και από πολλούς ως "Ελληνικό Νταχάου". Και είναι λυπηρό το ότι,μέσα στις εμπάθειες της εποχής, εξυμνήθηκε από πολιτικούς ηγέτες εγνωσμένης δημοκρατικής ευαισθησίας και πνευματικής εμβέλειας, όπως από τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο (ο οποίος το χαρακτήρισε πολιτισμικό Παρθενώνα). Το στρατόπεδο διαλύθηκε σταδιακά από το 1958 (με την παραίνεση και του Δ. Παπάγου), διατηρήθηκαν όμως οι στρατιωτικές φυλακές του νησιού, όπου συνέβησαν βιαιότητες εναντίον των αριστερών στρατευμένων και στα αμέσως επόμενα χρόνια. Οι φυλακές αυτές έκλεισαν το 1958.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου