Translate

Κυριακή 23 Μαρτίου 2014

Η προέλευση της μαγείας

                                                                                                                      Η μαγεία βασίζεται στην πεποίθηση ότι το σύμπαν διέπεται συνολικά από μια υπερβατική δύναμη. Η μαγεία είναι η ικανότητα επιρροής σε αυτή τη δύναμη, κατεύθυνσής της και χρήσης της για καλό ή κακό σκοπό. Ενώ η μαγεία θεωρείται γενικά προϊόν δεισιδαιμονίας και κατάλοιπο ενός πρωτόγονου σταδίου της ανθρωπότητας, η σύγχρονη παραψυχολογία απέδειξε ότι τα «μαγικά» φαινόμενα είναι μεν σπάνια, αλλά μπορούν να συμβούν υπό ορισμένες συνθήκες. Διάφορα δεισιδαιμονικά συστήματα υποστηρίζουν τις πολλαπλές μαγικές πρακτικές. Η πίστη σε μη αιτιοκρατικά, δηλαδή μαγικά φαινόμενα, μπορεί να βασίζεται πράγματι σε πρωτόγονες εμπειρίες των ανθρώπων με φαινόμενα τηλεπάθειας, μαντείας, προφητείας και ανεξήγητες εξ αποστάσεως επιδράσεις.                                                                                                                                                                                                                     Φετίχ   Πολλοί πρωτόγονοι λαοί πιστεύουν ότι κάποια αντικείμενα ή ειδώλια ζώων και ανθρώπων κατέχουν μαγικές δυνάμεις οι οποίες μπορεί να είναι καλές ή υποχθόνιες. Έτσι, σε πολλά αντικείμενα που παίζουν καθοριστικό ρόλο σε μαγικές τελετουργίες μπορεί να εδρεύουν υπερκόσμιες δυνάμεις. Με αυτά τα «φετίχ» εκδιώκονται οι επιδράσεις της μαγείας και τα κακά μάγια.                                                                                                                                                                                                                                         Η τελετουργία     Η τελετουργία είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την εξάσκηση της μαγικής τέχνης. Η λέξη «τελετουργία» χαρακτηρίζει μια πρακτική επίκλησης των υπερφυσικών δυνάμεων, η οποία εφαρμόζεται σύμφωνα με αυτά που επιβάλλουν οι αρχές της μαγείας, με τον σωστό και κατά συνέπεια με τον «αληθινό» τρόπο. Αποτελείται από μια σειρά εθίμων, όπως θυσιαστικές τελετουργίες ή τελετές κάθαρσης. Η τελετουργία έχει στόχο να πετύχει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα το οποίο βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την υπερφυσική ενέργεια. Η τελετουργία γινόταν συνήθως μυστικά, θεωρείτο ιερή και μεταβιβαζόταν από τους θεούς στην εκάστοτε φυλή. Στις μεταγενέστερες εποχές, οι διάφορες τελετουργίες καταγράφονταν συχνά στα επονομαζόμενα τελετουργικά εγχειρίδια.                                                                                                                                                                                                   Ο σοφός     Η λέξη «μαγεία» προέρχεται από το όνομα μίας από τις έξι φυλές του λαού των Μήδων, ο οποίος ζούσε κατά την αρχαιότητα στα βορειοδυτικά του σημερινού Ιράν. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (490-425 π.χ.) ανάμεσα στη φυλή των Μάγων υπήρχαν πολλοί σοφοί, οι οποίοι ασχολούνταν ιδιαίτερα με την ερμηνεία των ονείρων και με την αστρολογία. Έτσι, από την εποχή του Μεσαίωνα οι λόγιοι χρησιμοποιούσαν τη λέξη «μάγος» εννοώντας τον «σοφό». Η λέξη χαρακτήριζε κάποιον που κατείχε τη γνώση και μπορούσε να κατανοήσει την ολότητα του σύμπαντος, όχι μόνο φιλοσοφικά αλλά και με πειραματικές μεθόδους. Η χαλιναγώγηση και ο χειρισμός της συνείδησης και της φύσης αποτελούσε σκοπό τόσο των μάγων όσο και των επιστημόνων.                                                                                                                                                                                                                            Συνεργασία με τους δαίμονες     Στις μετέπειτα εποχές ο όρος «μάγος» συνδέθηκε στη λαϊκή γλώσσα, υπό την επίδραση της Εκκλησίας, με το κακό, καθώς θεωρήθηκε ότι συνεργάζεται με τους δαίμονες. Ο κύριος υπαίτιος για τη δίωξη της μαγείας από την Εκκλησία ήταν ο θεολόγος Θωμάς ο Ακινάτης (περ. 1225-1274), ο οποίος είχε χαρακτηρίσει τη μαγεία δαιμονικό φαινόμενο. Σύμφωνα με τις απόψεις του, δεν ήταν δυνατό να κατέχει κάποιος μαγικές ικανότητες και όλα τα μαγικά φαινόμενα οφείλονταν στην επίδραση των δαιμόνων. Έτσι προέκυψε η άποψη ότι ο μάγος συνάπτει συμβόλαιο με τους δαίμονες για να διασφαλίσει τις υπηρεσίες τους και η μαντική δεν αποτελεί παρά έργο δαιμονικό.                                                                                    
 Από νωρίς η χριστιανική Εκκλησία είχε ενσωματώσει τις μαγικές τελετουργίες των ανιμιστικών

πρωτόγονων λαών στη διδασκαλία της, όπως την εκδίωξη δαιμόνων και διαβολικών πνευμάτων
με τη μέθοδο του εξορκισμού. Η κεντρική Αγία Τράπεζα του Αγίου Βόλφγκανγκ στο Ἀμπερζεε
της Αυστρίας που φιλοτέχνησε ο Μίχαελ Πάχερ (περ. 1435-15Ο8) απεικονίζει τον Βόλφνκαννκ να
θεραπεύει μια γυναίκα που έχει κυριευτεί από διαβολικά στοιχεία (Αγία Τράπεζα του Αγίου Βόλφγκανγκ, εκκλησία του Αγίου Βόλφνκαννκ, 1481, Αυστρία) 
                                                                                                                                                                                                                                            Θρησκεία και μαγεία    Οι χριστιανοί θεολόγοι έκαναν μεγάλο κόπο για να διαχωρίσουν τις μυστικιστικές ιεροτελεστίες της Εκκλησίας από τη μαγεία. Οι προφήτες προέλεγαν το μέλλον, τα ιερά μυστήρια θεωρούνταν μαγικές τελετουργίες,  καλλιτεχνική αναπαράσταση ενός αρνιού με φωτοστέφανο, σταυρό και δισκοπότηρο ως σύμβολο του Ιησού αποτέλεσε φυλαχτό, οι προσευχές χρησιμοποιούνταν ως μαγικές ρήσεις, τα αποσπάσματα από την Αγία Γραφή και οι ψαλμοί χρησιμοποιούνταν ως μέσα εκδίωξης του κακού πνεύματος και εξορκισμού. Τη μαγεία χρησιμοποιούσαν οι ιερείς, αλλά και οι πάπες της μεσαιωνικής εποχής. Ένας από τους σημαντικότερους λόγιους του Μεσαίωνα, ο Ζερμπέρ ντ' Οριγιάκ, ο μετέπειτα πάπας Σίλβεστρος Β' (999-1003), λέγεται ότι κατείχε τέτοιες μαγικές ικανότητες, γι' αυτό και τον αποκαλούσαν «πάπα του διαβόλου». Πράγματι, υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στη μαγεία και στη θρησκεία, αλλά ο μάγος χρησιμοποιεί πιο ενεργά τις μαγικές του δυνάμεις απ' ό,τι η θρησκεία.                                                                                                                                                   Η μορφή του μάγου στο πέρασμα των αιώνων   Με το πέρασμα του χρόνου η μαγεία και οι μάγοι άλλαξαν αρκετές φορές από την πλευρά της ιστορίας του πολιτισμού. Ο μάγος, από σαμάνος της φυλής έγινε τεχνικός και ειδικός των παραφυσικών φαινομένων, αλλά και μυστηριακός αποκρυφιστής με χροιά εσωτερισμού. Οι σύνθετες τελετουργίες έγιναν σιγά-σιγά αναπόσπαστο στοιχείο των μαγικών πρακτικών των μυστικών οργανώσεων και της θρησκευτικής λατρείας. Απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων της μαγείας ήταν ειδικά ενδύματα, διάφορα εργαλεία, μαγικοί λίθοι, καθρέφτες και φυλαχτά με διάφορα χρώματα και σύμβολα, καθώς και τελετουργικά γεύματα και ποτά, λιβάνια και αιθέρια έλαια, τα οποία σύμφωνα με την παράδοση σχετίζονταν με μια συγκεκριμένη θεότητα. Από τις επικλήσεις των μάγων δεν έλειπαν και οι απαγγελίες μαγικών ρήσεων ή η αναφορά δυναμικών συλλαβών και ονομάτων που θα προκαλούσαν την εμφάνιση, την απάντηση ή την υπακοή των δαιμόνων.                                                                                             
 Ο Απολλώνιος ο Τυανεύς σώζει τον μαθητή του Μένιππο από το μυθικό τέρας Λάμια.                                                                                                                                                                                                                  Αρχαϊκά πρότυπα                Από την αρχαιότητα ήδη τα μαγικά ειδώλια ήταν απαραίτητα στις μαγικές τελετές για την πρόκληση κακού ή την κατάκτηση κάποιου αγαπητού προσώπου. Οι κέρινες κούκλες που χρησιμοποιούνται, αντιπροσωπεύουν το  άτομο στο οποίο απευθύνονται τα μάγια. Σε όλες τις χώρες της δύσης συναντώνται πανάρχαιοι μύθοι οι οποίοι αναφέρουν τρυπημένες κέρινες κούκλες που προκάλεσαν αρρώστιες ή θάνατο. Ιστορίες για μάγους της αρχαιότητας, όπως του περίφημου Απολλώνιου του Τυανέα, ο οποίος έζησε τον 1ο αι. π.χ. στην Καππαδοκία, συνέβαλαν στη δημιουργία της μορφής του «σκοτεινού μάγου». Σύμφωνα με το μύθο, ο Απολλώνιος μάγεψε στην Κόρινθο τη Λάμια, η οποία ήθελε να σκοτώσει τον μαθητή του Μένιππος και την έκανε ακίνδυνη.                                                                                                                                                                                                                                                               Εξαγνισμός με ινδικά χοιρίδια    Σε σαμανιστικές κοινότητες είναι ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι η μαγική δύναμη που προκαλεί αρρώστιες μπορεί να αποδειωχθεί, εάν μεταβιβαστεί σε κάποιο ζώο. Στη λατινική Αμερική υπάρχει μια τελετουργία εξαγνισμού, κατά την οποία ο σαμάνος "εξαγνίζει" τον άρρωστο με τη χρήση ενός ζωντανού ινδικού χοιριδίου, στο οποίο μεταβιβάζει την αρρώστια, ενώ στη συνέχεια το σκοτώνει για να εξαλείψει την αρρώστια. Στο τέλος ερμηνεύει την αιτία και το είδος της αρρώστιας με την παρατήρηση των σπλάχνων του ζώου.                                                                                                            to-emblima.blogspot.com      

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου