Το 1964, με την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η κυβέρνηση της "τουρκικής δημοκρατίας" βρίσκει την ευκαιρία να δώσει το τελευταίο και συντριπτικό πλήγμα στον Ελληνισμό της πόλης.
Η προσπάθεια του τουρκικού κράτους για το ολοκληρωτικό ξεριζωμό του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης (παρά τους σχετικούς όρους της συμφωνίας της Λαζάνης) οριοθετείται από το 1955, με τα περίφημα <<Σεπτεμβριανά>>. Μετά το τρομερό εκείνο <<πογκρόμ>> του Τούρκο-κουρδικού όχλου, χιλιάδες ομογενείς παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς προς την Ελλάδα.
Εκείνοι που παραμένουν ζουν κάτω από συνθήκες τρόμου και ανασφάλειας. Η κατάσταση γι' αυτούς επιδεινώνεται ραγδαία από τα τέλη του 1963 (με τις πρώτες ταραχές στην Κύπρο) και το καλοκαίρι του 1964 φθάνει στο απροχώρητο. Τον Αύγουστο, παράλληλα με τις επιθετικές ενέργειες εναντίον της Δημοκρατίας της Κύπρου (που παρ ολίγο να οδηγήσουν σε Ελληνοτουρκικό πόλεμο), η τουρκική κυβέρνηση προχωρά ανοιχτά στην εφαρμογή ενός προγράμματος για την ολοκληρωτική εκδίωξη του Ελληνισμού. Βάση του προγράμματος αυτού θα αποτελέσει το περίφημο μυστικό διάταγμα 6/3801, με το οποίο μεθοδεύεται η ουσιαστική δήμευση των περιουσιών των Ελλήνων στην τουρκική δημοκρατία.
Κατά τους μήνες που ακολουθούν, με μια σειρά <<νόμιμες>> και παράνομες ενέργειες, οι περισσότεροι Έλληνες ομογενείς (Ελληνικής αλλά και τουρκικής υπηκοότητας) αναγκάζονται να εγκαταλείψουν "κακήν κακώς» τη χώρα και με κάθε μέσο να κατευθυνθούν προς την Ελλάδα. Θύματα της ρατσιστικής πολιτικής της Άγκυρας είναι -ακόμα- τα Ελληνικά σχολεία και αυτό ακόμα το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που δέχεται πρωτοφανείς επιθέσεις.
Η <<έξοδος>> του 1964-65 αποτέλεσε το ουσιαστικό τέλος της Ελληνικής παρουσίας στην Κωνσταντινούπολη, μιας παρουσίας που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η ίδια τύχη -άλλωστε- επιφυλάσσεται για τον άλλοτε ακμαίο Ελληνισμό της Ίμβρου και της Τενέδου, που επίσης <<καλύπτονται>> από τη συμφωνία της Λαζάνης. Στα χρόνια που ακολουθούν, οι Κωνσταντινουπολίτες πρόσφυγες θα <<ριζώσουν>> στην Ελλάδα και γρήγορα θα ανακτήσουν μια επίζηλη θέση στην κοινωνική της ζωή. Αντίθετα, η απουσία τους θα γίνει ιδιαίτερα αισθητή στην Κωνσταντινούπολη, όπου οι Τούρκοι θ 'αποδειχτουν ανεπαρκείς να καλύψουν τα κενά που δημιούργησε η απουσία τους στα οικονομικά δρώμενα. πολλοί, μάλιστα, τούρκοι θα μιλήσουν για την ανάγκη επιστροφής τους. Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα της επιστροφής των Ελληνικών περιουσιών παραμένει ανοιχτό. Η διεθνής κοινότητα δεν αντέδρασε στη νέα εκείνη τουρκική βαρβαρότητα. Υποτονικές υπήρξαν -εξάλλου- και οι αντιδράσεις της Ελληνικής κυβέρνησης, που περιορίστηκε σε κάποιες έντονες διαμαρτυρίες και διεθνείς παραστάσεις, που όμως άφησαν αδιάφορη την <<άλλη>> πλευρά. Επίσης, αποφεύχθηκε και η εφαρμογή <<αντιμέτρων>> απέναντι στη μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης, στη βάση της<<αρχής της αμοιβαιότητας>>.
Η προσπάθεια του τουρκικού κράτους για το ολοκληρωτικό ξεριζωμό του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης (παρά τους σχετικούς όρους της συμφωνίας της Λαζάνης) οριοθετείται από το 1955, με τα περίφημα <<Σεπτεμβριανά>>. Μετά το τρομερό εκείνο <<πογκρόμ>> του Τούρκο-κουρδικού όχλου, χιλιάδες ομογενείς παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς προς την Ελλάδα.
Εκείνοι που παραμένουν ζουν κάτω από συνθήκες τρόμου και ανασφάλειας. Η κατάσταση γι' αυτούς επιδεινώνεται ραγδαία από τα τέλη του 1963 (με τις πρώτες ταραχές στην Κύπρο) και το καλοκαίρι του 1964 φθάνει στο απροχώρητο. Τον Αύγουστο, παράλληλα με τις επιθετικές ενέργειες εναντίον της Δημοκρατίας της Κύπρου (που παρ ολίγο να οδηγήσουν σε Ελληνοτουρκικό πόλεμο), η τουρκική κυβέρνηση προχωρά ανοιχτά στην εφαρμογή ενός προγράμματος για την ολοκληρωτική εκδίωξη του Ελληνισμού. Βάση του προγράμματος αυτού θα αποτελέσει το περίφημο μυστικό διάταγμα 6/3801, με το οποίο μεθοδεύεται η ουσιαστική δήμευση των περιουσιών των Ελλήνων στην τουρκική δημοκρατία.
Κατά τους μήνες που ακολουθούν, με μια σειρά <<νόμιμες>> και παράνομες ενέργειες, οι περισσότεροι Έλληνες ομογενείς (Ελληνικής αλλά και τουρκικής υπηκοότητας) αναγκάζονται να εγκαταλείψουν "κακήν κακώς» τη χώρα και με κάθε μέσο να κατευθυνθούν προς την Ελλάδα. Θύματα της ρατσιστικής πολιτικής της Άγκυρας είναι -ακόμα- τα Ελληνικά σχολεία και αυτό ακόμα το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που δέχεται πρωτοφανείς επιθέσεις.
Η <<έξοδος>> του 1964-65 αποτέλεσε το ουσιαστικό τέλος της Ελληνικής παρουσίας στην Κωνσταντινούπολη, μιας παρουσίας που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η ίδια τύχη -άλλωστε- επιφυλάσσεται για τον άλλοτε ακμαίο Ελληνισμό της Ίμβρου και της Τενέδου, που επίσης <<καλύπτονται>> από τη συμφωνία της Λαζάνης. Στα χρόνια που ακολουθούν, οι Κωνσταντινουπολίτες πρόσφυγες θα <<ριζώσουν>> στην Ελλάδα και γρήγορα θα ανακτήσουν μια επίζηλη θέση στην κοινωνική της ζωή. Αντίθετα, η απουσία τους θα γίνει ιδιαίτερα αισθητή στην Κωνσταντινούπολη, όπου οι Τούρκοι θ 'αποδειχτουν ανεπαρκείς να καλύψουν τα κενά που δημιούργησε η απουσία τους στα οικονομικά δρώμενα. πολλοί, μάλιστα, τούρκοι θα μιλήσουν για την ανάγκη επιστροφής τους. Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα της επιστροφής των Ελληνικών περιουσιών παραμένει ανοιχτό. Η διεθνής κοινότητα δεν αντέδρασε στη νέα εκείνη τουρκική βαρβαρότητα. Υποτονικές υπήρξαν -εξάλλου- και οι αντιδράσεις της Ελληνικής κυβέρνησης, που περιορίστηκε σε κάποιες έντονες διαμαρτυρίες και διεθνείς παραστάσεις, που όμως άφησαν αδιάφορη την <<άλλη>> πλευρά. Επίσης, αποφεύχθηκε και η εφαρμογή <<αντιμέτρων>> απέναντι στη μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης, στη βάση της<<αρχής της αμοιβαιότητας>>.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου