Ελάχιστα αντικείμενα "είναι πιο ωραία από τα μικροσκοπικά πυριτικά κελύφη των διατόμων - λες και δημιουργήθηκαν για να μπορούμε να τα παρατηρούμε και να τα θαυμάζουμε με τη βοήθεια του μικροσκοπίου". Αυτά έγραφε το 1872 ο Δαρβίνος, απαράμιλλος επιστήμονας αλλά και βικτοριανός
| "αισθητιστής". Η συμμετρία και η χάρη των διατόμων είναι σήμερα ακόμη πιο εμφανείς με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο ή κάτω από πολωμένο φως με το μικροσκόπιο παρεμβολής Nomarski που χρησιμοποιήθηκε για τις συγκεκριμένες έγχρωμες φωτογραφίες. |
Τι γνωρίζουμε για τα ζωύφια που κατοικούσαν σ' αυτά τα πυριτικά κελύφη; Έχουν αναγνωρισθεί περί τα 70.000 είδη, αρτίγονα (ζώντα) ή απολιθωμένα και πιθανώς υπάρχουν άλλα τόσα. Μολονότι έχουν μικροσκοπικό μέγεθος (γύρω στα 25 εκατομμύρια θα γέμιζαν ένα κουταλάκι), τα διάτομα είναι άφθονα όσο και απαραίτητα. Αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο όλης της φυτικής μάζας στη Γη και παράγουν τουλάχιστον το ένα τέταρτο του οξυγόνου. Προσφέρουν υψηλής αξίας τροφή για μικρά ζώα όπως τα πρωτόζωα και μεγάλα όπως οι φάλαινες. Αφού πεθάνουν, καταλήγουν στον βυθό του ωκεανού. Εκεί το κυτταρικό τους πλάσμα, πλούσιο σε έλαια, μετατρέπεται σε πετρέλαιο. Η "γη διατόμων”, ορυκτό από τα συσσωρευμένα κελύφη τους, χρησιμοποιείται ως απορροφητικό ή στιλβωτικό.
Η εκπληκτική ποικιλομορφία των διατόμων έχει γοητεύσει επαγγελματίες και ερασιτέχνες βιολόγους, που τον 19ο αιώνα σχημάτιζαν εικαστικές συνθέσεις με διάτομα πάνω στο πλακίδια των μικροσκοπίων. Τα θαλάσσια διάτομα, αν και συνήθως περιέχουν λιγότερο πυρίτιο από εκείνο του γλυκού νερού εμφανίζουν σχέδια το ίδιο απίθανα όπως, χτένια, αγκράφες, ιπτάμενες οδοντοστοιχίες, σκάλες...!
Τα διάτομα επιτρέπουν επίσης στους βιολόγους να εντοπίζουν τις πηγές ρύπανσης των υδάτινων πόρων και να παρακολουθούν την κατάσταση της υγείας των οικοσυστημάτων. Ένας από τους λόγους που τα χρησιμοποιούν οι γεωλόγοι είναι για να εξιχνιάσουν τις μετρολογικές συνθήκες του μακρινού παρελθόντος. Κι εμείς χαιρόμαστε την ομορφιά τους, όπως ο Δαρβίνος.
Διάφανες κίτρινες σχεδίες είναι το μόνο που απομένει από αυτά τα διάτομα (πάνω)
που πολλαπλασιάστηκαν με κυτταρική διαίρεση αλλά και αμφιγονικά. Οι πόροι στα πυριτικά
τους κελύφη (κάτω) σχηματίζουν σχέδια χαρακτηριστικά για κάθε είδος.
Μια μικρή σταγόνα νερό ακτινοβολεί με τους φαντασμαγορικούς ιριδισμούς αναρίθμητων διατόμων. Ο βιολόγος Edward Theriot μας εξηγεί ότι τα διάτομα τρυπώνουν παντού και είναι πολύ χρήσημα στην αρχαιολογία, την εγκληματολογία, αλλά και την αντικατασκοπία γιατί βοηθούν να προσδιορίσουμε την προέλευση ενός αντικειμένου ή σώματος. Σχεδόν όλα τα διάτομα είναι αβλαβή. Είμαστε τυχεροί, γιατί βρίσκονται παντού γύρω μας! http://to-emblima.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου